اثر قرق بر رواناب، غلظت رسوب و هدررفت خاک در کرت های فرسایش در حوزه آبخیز معرف خامسان در استان کردستان

Authors

  • آزاده کاتبی‌کرد دانشجوی دکتری، گروه مهندسی آبخیزداری، دانشگاه تربیت مدرس، نور، ایران
  • عارف بهمنی کارشناس، اداره کل منابع طبیعی استان کردستان، سنندج، ایران
  • فرهنگ سعیدی کارشناس، اداره کل منابع طبیعی استان کردستان، سنندج، ایران
  • لیلا غلامی استادیار، گروه مهندسی آبخیزداری، دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی ساری، ساری، ایران
  • هیرو محمدامینی دانش‌آموخته کارشناسی ارشد، گروه مهندسی آبخیزداری، دانشگاه تربیت مدرس، نور، ایران
Abstract:

سابقه و هدف: امروزه انجام طرح‌های مدیریتی آبخیزداری و مرتع‌داری نقش مهمی در مدیریت منابع آب و خاک در سرتاسر جهان ایفا می‌کنند. اگرچه پروژه‌های آبخیزداری و مرتع‌داری به‌عنوان یک رویکرد برای توسعه بخش‌های روستایی و مدیریت منابع طبیعی از اهمیت قابل توجهی برخوردارند، اما بیش‌تر مطالعات به بررسی اثر آن‌ها بر رسوب پرداخته‌اند و اثر آن‌ها بر فرسایش خاک کم‌تر مورد توجه بوده است. این در حالی است که مطالعه اثربخشی همه‌جانبه این طرح‌ها برای تجزیه و تحلیل عمل‌کرد آن‌ها در دست‌یابی به اهداف طرح ضروری می‌باشد . لذا پژوهش حاضر به‌منظور بررسی اثر عملیات قرق بر متغیرهای رواناب، غلظت رسوب و هدررفت خاک در کرت‌های فرسایش و در مقیاس رگبار انجام شد. مواد و روش‌ها: پژوهش حاضر در زیرحوزه‌های نمونه و شاهد به ترتیب دارای و بدون عملیات قرق با مساحت‌های 54/107 و 15/110 هکتار در جنوب غربی در حوزه معرف خامسان در جنوب استان کردستان در کشور ایران با مساحت 27/4337 هکتار انجام گرفت. به منظور اندازه‌گیری مقادیر رواناب و هدررفت خاک تعداد سه کرت با ابعاد 13/22 در 83/1 متر در هر یک از دامنه‌های غربی، شمالی و شرقی نصب شدند. تیمار قرق در کرت‌های مستقر در زیرحوزه نمونه از سال 1386 اجرا شد. سپس داده‌های حجم و ضریب رواناب، غلظت رسوب و هدررفت خاک برای 52 رگبار مربوط به سال‌های 1388 تا 1393 در حوزه آبخیز معرف خامسان مورد اندازه‌گیری قرار گرفت. یافته‌ها: نتایج پژوهش حاضر نشان داد که عملیات قرق بر حجم رواناب، غلظت رسوب و هدررفت خاک در کرت‌های فرسایش و در مقیاس رگبار اثر کاهنده و معنی‌داری (05/0p≤) داشت. در نهایت کاهش متغیرهای حجم و ضریب رواناب، غلظت رسوب، هدررفت خاک و رسوب‌دهی رگبار پس از اِعمال قرق به‌ترتیب برابر 68/15، 13/6، 67/16، 37/24 و 43/21 درصد مشاهده شد. متغیرهای حجم رواناب، هدررفت خاک و رسوب‌دهی در کرت‌های فرسایش مستقر در دو زیرحوزه نمونه (قرق) و شاهد (غیر قرق) دارای اختلاف معنی‌دار (p ≤ 05/0) بودند. متغیر غلظت رسوب نیز مقدار آماره P برابر با 058/0 داشت و لذا تغییرات آن نیز در اثر قرق در سطح اعتماد نزدیک به 95 درصد معنی‌دار ارزیابی گردید. به عبارت دیگر مقادیر مربوط به متغیرهای مذکور در حوزه نمونه که تحت شرایط قرق بوده و پوشش گیاهی آن غنی‌تر بود به‌طور معنی‌داری کم‌تر بود. نتیجه‌گیری: با توجه به نتایج به‌دست آمده می‌توان بیان نمود که تیمار قرق با افزایش تراکم پوشش گیاهی موجب افزایش نفوذ و کاهش رواناب، غظت رسوب و هدررفت خاک در مقیاس کرت گردید.

Upgrade to premium to download articles

Sign up to access the full text

Already have an account?login

similar resources

اثر بربرین در تنظیم آستروسیتهای Gfap+ ناحیه هیپوکمپ موشهای صحرایی دیابتی شده با استرپتوزوتوسین

Background: Diabetes mellitus increases the risk of central nervous system (CNS) disorders such as stroke, seizures, dementia, and cognitive impairment. Berberine, a natural isoquinolne alkaloid, is reported to exhibit beneficial effect in various neurodegenerative and neuropsychiatric disorders. Moreover astrocytes are proving critical for normal CNS function, and alterations in their activity...

full text

اثر بربرین در تنظیم آستروسیتهای Gfap+ ناحیه هیپوکمپ موشهای صحرایی دیابتی شده با استرپتوزوتوسین

Background: Diabetes mellitus increases the risk of central nervous system (CNS) disorders such as stroke, seizures, dementia, and cognitive impairment. Berberine, a natural isoquinolne alkaloid, is reported to exhibit beneficial effect in various neurodegenerative and neuropsychiatric disorders. Moreover astrocytes are proving critical for normal CNS function, and alterations in their activity...

full text

کارایی مدل WEPP در برآورد رواناب و هدررفت خاک در مراتع سنگریزه ای حوضه خامسان کردستان

هدف از این تحقیق بررسی کارایی مدل WEPP در برآورد رواناب و رسوب ناشی از رخدادهای طبیعی در سطح کرت در مراتع حوضه خامسان کردستان بود. رواناب و رسوب حاصل از رخدادهای منجر به رواناب در طول سال­های 1389 تا 1392 در 18 کرت با ابعاد 24 متر طول و 8/1 متر عرض اندازه­گیری شد (6 دامنه- سه کرت در هر دامنه). همزمان داده‌های ورودی مورد نیاز مدل از جمله ویژگی­های خاک، پوشش گیاهی و پوشش زمین در طول این مدت بررسی...

full text

اثر برخی ویژگی‏های خاک بر تولید رواناب و هدررفت خاک در اراضی کشاورزی حوزه آبخیز چهل‏چای استان گلستان

Soil erosion is one of the most important factors affecting soil quantity and quality and is environmental problems in developing countries like Iran. It can have deteriorating effects on ecosystems. This research was carried out in farm lands of the Chehel-Chai watershed, Golestan province to investigate the effect of soil properties on runoff and soil loss. Runoff and soil loss were measured ...

full text

اندازه‌گیری فرسایش خاک در بازه‌های مختلف زمانی در حوضۀ آبخیز معرف خامسان با استفاده از میخ‌های فرسایش

پژوهش حاضر به منظور اندازه‏گیری مقدار فرسایش در مقیاس‏های زمانی ماهانه، سه‏ماهه‏، شش‏ماهه و یک‏ساله انجام شد. سه شبکۀ میخ فرسایش در سه جهت شیب شمالی، شمال غربی و شرقی در زیرحوضۀ آبخیز شاهد در حوضۀ آبخیز معرف خامسان به‌منظور اندازه‏گیری فرسایش طی دورۀ زمانی مهر 1394 تا شهریور 1395 انتخاب شدند. به دلیل قرائت ماهانه میخ‏های فرسایش، از امکان تحلیل فرسایش در بازه‏های زمانی کمتر از یک سال (ماهانه، سه...

full text

My Resources

Save resource for easier access later

Save to my library Already added to my library

{@ msg_add @}


Journal title

volume 24  issue 6

pages  243- 255

publication date 2018-01-21

By following a journal you will be notified via email when a new issue of this journal is published.

Hosted on Doprax cloud platform doprax.com

copyright © 2015-2023